Günlük Not Defteri Yazılar

Göç Ne Demek? Birinci Sınıf Düzeyinde Öğrenmenin Derin Anlamı Bir eğitimci olarak her dersin, çocukların dünyasında yeni bir pencere açtığını bilirim. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, özellikle de ilk yıllarda, bir çocuğun yaşam boyu sürecek düşünme biçimini şekillendirir. “Göç ne demek?” sorusu, basit gibi görünse de, birinci sınıf düzeyinde yalnızca bilgi değil; empati, tarih bilinci ve toplumsal farkındalık kazandıran bir kavramdır. Öğrencilerin ilk kez “göç” kelimesiyle karşılaştığı o an, aslında bir öğrenme yolculuğunun başlangıcıdır. Çünkü göç, hareketin, değişimin ve yeni başlangıçların hikâyesidir. Peki, birinci sınıf öğrencisine göç nasıl anlatılır? Bu soruya pedagojik teorilerle, öğrenme psikolojisiyle ve toplumsal etkiler üzerinden yaklaşalım. Göç Kavramının…

Hangar Hangi Dilde? Uçaklar Konuşmaz Ama İnsanlar Konuşur! Hangar hangi dilde? sorusu ilk bakışta basit gibi görünse de, aslında içinde hem dilbilimsel hem de kültürel bir gizem barındırıyor. Üstelik, bu gizemin etrafında dönen tartışmalar da en az bir uçak bakım ekibinin kahve molası kadar eğlenceli! Hangar mı, Hangâr mı, Yoksa “Abi Uçakların Garajı” mı? Hadi başlayalım: “Hangar” kelimesi aslında Fransızca kökenli. Evet, doğru duydunuz! Uçakların evi, garajı, sığınağı gibi işlev gören bu kelime, Fransızca hangar kelimesinden dilimize geçmiş. Anlamı da oldukça havalı: “barınak” veya “örtülü depo.” İngilizce de bu kelimeyi Fransızcadan almış, biz de İngilizceden ödünç almışız. Yani ortada tam…

Gotik Tarz Nasıl Olur? Bir Psikoloğun Gözünden Ruhun Karanlık Estetiği Bir psikolog olarak insan davranışlarını incelerken hep şu soruyla başlarım: “Neden bazı insanlar karanlığa, hüzne ve bilinmeyene böylesine çekilir?” Bu sorunun cevabı gotik tarz denilen estetik evrenin derinlerinde gizlidir. Gotik; yalnızca bir moda, mimari ya da sanat biçimi değildir. O, insan ruhunun bastırılmış yönlerinin dışavurumudur — melankolinin zarif bir yüzü. Bilişsel Boyut: Zihnin Karanlıkla Kurduğu Bağ Bilişsel psikoloji açısından gotik tarz, zihnin sembollerle kurduğu ilişkilerin bir yansımasıdır. Siyah renk, yıkık yapılar, dantel gibi karmaşık detaylar… Bunların her biri zihnimizin karanlığı anlamlandırma çabasıdır. İnsan zihni belirsizlikten korkar ama aynı zamanda ona…

Hamrahi Ne Demek? – Birlikte Yürümenin, Anlamanın ve Dönüştürmenin Gücü Bazı kelimeler sadece dilde değil, kalpte yankılanır. “Hamrahi” onlardan biri. Farsça kökenli bu sözcük, “yoldaşlık”, “birlikte yürümek”, “eşlik etmek” anlamına gelir. Ancak kelimenin gücü, yalnızca sözlükteki tanımında değil, taşıdığı insani derinliktedir. Çünkü hamrahi, sadece birinin yanında olmak değil; onunla aynı yolu paylaşmak, onun duygusuna dokunmak, onun mücadelesine tanık olmaktır. Bugün, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi konuların ortasında bu kelime, yeniden anlam kazanıyor. Hamrahi: Eşitliğin Sessiz Kelimesi Toplumda eşitlik çoğu zaman kanunlarla, politikalarla, reformlarla tanımlanır. Ama gerçekte eşitlik, günlük ilişkilerdeki hamrahilikle başlar. Bir kadının sesi duyulduğunda yanında duran erkek,…

Furuş Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Güç, İktidar ve Toplumsal Etkileşim Üzerine Bir İnceleme Güç, iktidar ve toplumsal düzen arasındaki dinamikler, siyaset biliminin en önemli araştırma alanlarından biridir. Toplumlar, genellikle iktidar sahiplerinin belirlediği kurallar ve yapılar etrafında şekillenir. Bu güç ilişkileri, bireylerin ve grupların politikaya ve toplumsal hayata katılım biçimlerini belirler. Bir siyaset bilimci olarak, gücün ve iktidarın nasıl işlerken toplumsal dinamikleri nasıl etkilediğine dair kafa yorarım. Ancak, bir toplumun işleyişinde neyin “satılabilir” (furuş) olduğu ve bunun toplumsal ve siyasi anlamları üzerine de düşünmek önemlidir. Furuş, sadece ticaretle ilgili bir terim olmaktan çok, güç ilişkilerinin nasıl kurulduğunun ve iktidarın nasıl…

Toplumsal Bir Alan Olarak Askerlik ve Sıhhiye Erinin Görünmeyen İşlevi Bir sosyolog olarak insanların içinde bulundukları yapılarla kurdukları ilişkiler beni her zaman büyülemiştir. Toplumun en katı kurallarına sahip alanlarından biri olan askerlik, aslında bu ilişkilerin en çıplak biçimde gözlemlenebildiği yerlerden biridir. Askerlik, yalnızca bir “görev” değil; erkeklik, disiplin, itaat ve dayanışma gibi kavramların yeniden üretildiği bir toplumsal sahnedir. Bu sahnenin içinde yer alan sıhhiye erleri ise hem bireysel hem toplumsal düzlemde önemli ama genellikle görünmeyen bir işlev üstlenir. Sıhhiye Erinin Rolü: Disiplin İçinde Şefkat Sıhhiye er, ordunun sağlık sisteminde görev yapan, genellikle asker arkadaşlarının temel sağlık ihtiyaçlarını karşılayan, ilk yardım…

1 Tane Eti Gofret Kaç Kalori? Psikolojik Bir Mercekten Tatlı Bir Soru Bir psikolog olarak insan davranışlarını incelerken en çok merak ettiğim noktalardan biri, insanların gündelik seçimlerini nasıl anlamlandırdıklarıdır. Basit gibi görünen bir soru, mesela “1 tane Eti Gofret kaç kalori?” aslında yalnızca sayısal bir cevap talep etmez. Bu sorunun ardında bilişsel süreçler, duygusal tepkiler ve sosyal etkileşimler yatar. Yani gofret, yalnızca 200 kalori civarında bir atıştırmalık değil, aynı zamanda zihnimizde ve ilişkilerimizde katman katman açılan bir semboldür. Bilişsel Psikoloji: Kalori Hesabının Ardındaki Zihin Bilişsel psikoloji açısından kalori hesabı, insanın kontrol ve planlama ihtiyacını gösterir. Bir kişi “1 tane Eti…

Halter Her Yaş İçin Önerilir Mi? Bir sabah, parkta yürüyüş yaparken tanıştım ona… Duru, 58 yaşında, iki çocuk annesi ve tam anlamıyla hayat dolu bir kadındı. İlk başta bana biraz ürkek geldi, ama ne zaman bir konuda sohbet etsek, gözleri öyle parlıyordu ki, içindeki tutku her şeyin önüne geçiyordu. Sohbet ilerledikçe, Duru’nun yıllardır bir spor salonuna gitmeyi düşündüğünü ama cesaret edemediğini öğrendim. “Bedenim artık o kadar genç değil,” dedi. “Halteri de hep gençlerin yaptığı bir şey olarak düşündüm.” O anda, onun gözlerindeki tereddütü gördüm ve düşündüm: Halter her yaş için önerilir mi? Bu soru aslında çok daha derindi, çünkü yaşın…

Halkalı Caddesi Hangi Mahallede? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Halkalı Caddesi, İstanbul’un önemli ulaşım akslarından birisi olarak, her gün binlerce insanın geçiş yaptığı bir nokta. Ancak bu caddeyi düşündüğümüzde, sadece fiziksel bir yol ya da sokak değil, aynı zamanda toplumsal yapılar, cinsiyet rolleri, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerle şekillenen bir alandır. Şimdi, İstanbul’un bu önemli caddesinin hangi mahallede olduğunu sorgulamadan önce, toplumsal cinsiyet ve adalet perspektifinden, şehir hayatının içinde bizi şekillendiren unsurları ele alalım. Kadınlar ve Toplumsal Etkiler: Sokaklar ve Güvenlik Kadınların şehirdeki varlıkları, sokakları nasıl deneyimlediklerini doğrudan etkiler. Halkalı Caddesi gibi yoğun bir cadde, kadınlar…

2 Kez Mükerrirlere Af Geldi Mi? Hukuk, Adalet ve Toplumsal Etkileri Üzerine Bir İnceleme Af konusu, her dönemde toplumsal, hukuki ve siyasi anlamda derin tartışmalara yol açmıştır. Özellikle “mükerrir” yani suçlarını birden fazla kez tekrarlayan kişiler için uygulanan af yasaları, hem ceza sisteminin işleyişi hem de adaletin sağlanıp sağlanmadığına dair önemli soruları gündeme getirir. Türkiye’de zaman zaman gündeme gelen ve özellikle “mükerrirlere af” meselesi, toplumda genellikle farklı görüşler ve tepkiler yaratmıştır. Peki, iki kez mükerrirlere af geldi mi? Bu soruyu tarihsel bir perspektiften incelemek, adaletin nasıl işlediğine ve toplumun cezalandırma anlayışına dair önemli bir tartışma alanı sunar. Af Hukukunun Tarihsel…